Het Zweedse onderzoekinstituut VTI voerde tientallen fiets-crashtesten uit, en onderzocht op die manier wat de invloed van zadelhoogte, zitpositie en gewichtsverdeling van fietsers is. Bij een val vanaf een damesfiets raken heup en schouder het eerst de grond, net voordat het hoofd de grond raakt. Bij een herenfiets is de kans groter dat het hoofd als eerste de grond raakt.
Bij de crashtests werd een plotselinge stop gesimuleerd, alsof er bijvoorbeeld wat tussen de spaken komt. Ook werd een voor fietsers aangepaste ‘Elandtest’ (een plotse zijdelingse beweging) gesimuleerd, en gedaan alsof een stoeprand wordt geraakt of een wiel wegslipt op een glad wegdek.
Zo’n plotselinge stop doet de fietser over het stuur buitelen, zo laten de crashtests zien, met een forse impact op het hoofd. Een zijdelings val heeft minder impact op het hoofd. Verschillende fietstypen, crash-scenarios en snelheden leiden tot verschillende soorten valpartijen. Een test met een damesfiets laat – zeker bij lagere snelheden – zien dat heup en schouder het eerst de grond raken. Bij een herenfiets krijgt het hoofd het bij een val als eerste te verduren, vooral bij hogere snelheden. Reden hiervoor is dat de bouw van de fiets zorgt voor een voorovergebogen houding.
De onderzoekers vonden geen bewijs dat de elektrische fiets bij een plotselinge stop extra risico met zich meebrengt. Het extra gewicht en het lage zwaartepunt vermindert juist de kans om over het stuur heen te slaan, waardoor met name de kans op hoofdletsel beduidend kleiner is. Ligfietsen echter laten de fietser bij een koprol over het voorwiel een grotere boog maken dan een fietser op een ‘normale’ fiets, wat resulteren kan op grotere schade.
Gevaarlijker echter dan een plotselinge stop, met het risico van ‘over de kop slaan’, zijn autoportieren. Dat blijkt uit een studie van het Duitse UDV. Op het bijbehorende filmpje zie je dat de fietser praktisch onthoofd wordt. Dan maar liever een koprol.
