Fietsers noemen hun velomobiel vaak gekscherend of liefkozend ‘Stalen Ros’. Deze in eerste instantie toch wat vreemde benaming is zo vreemd nog niet. Tenminste als je kijkt naar de herkomst van het woord ‘Fiets‘. Een onderzoek van een Gentse onderzoeker verklaart het woord Fiets, dat via wat omwegen in het – regionale – Duits ‘vervangend paard’ blijkt te beteken.
De doorbraak in de zoektocht naar de etymologie (oorsprong) van ‘fiets’ kwam er toevallig, toen de Gentse hoogleraar vergelijkende taalkunde Gunnar de Boel cider schonk aan Duitse vrienden en daarbij vernam dat appelwijn in het zuidelijke Rijnland Viez (uitgesproken als fiets) heet. Viez is een verkorte ‘kopvorm’ (zoals auto van automobiel) van vice-vinum: cider wordt daar dus beschouwd als ‘vice-wijn’, ‘ersatz-wijn’. Professor Gunnar de Boel legde het verband met de fiets, en met andere woorden een ersatzpaard, een vervangend paard, is. Deze verklaring impliceerde dat het woord uit Duitsland moest ingevoerd zijn, omdat vice in het Nederlands anders uitgesproken wordt dan fiets. Uit verder onderzoek in nauwe samenwerking met zijn Gentse collega Luc de Grauwe (hoogleraar Duitse taalkunde) bleek, dat volgens oudere Duitse dialectwoordenboeken, het woord fiets, in de vorm Fitz (in het Rijnland), of Fietse (in Westfalen), ook in Duitsland was voorgekomen, en er trouwens ten dele nog voorkomt.
Het hele persbericht van de Universiteit van Gent over de herkomst van het woord ‘fiets’ is hier te lezen.
Dat verhaal over fiets = vervangend paard is echt kletskoek
Lees hier maar:
http://nederl.blogspot.com/2012/02/ga-toch-fietsen.html#more
Interessante reaktie van de ene Neerlandicus op het onderzoek van een andere, dank voor de link. Aangezien ik zelf geen verstand hiervan heb, beperk ik me maar tot het fietsen zelf. Waar het woord vandaan komt, zoeken anderen dan maar uit.
mvg
Dirk